در تفکر ترامپیست، “جنگ و دفاع” کمددیدتی یا محصولی است برای «خرید و فروش»!
در خبری که رویتر پخش کرد، آمده؛ ” [دولت]امریکا نیروی نظامی بیشتری به عربستان سعودی جهت مقابل با خطرحمله ایران [به عربستان] می فرستد” (1).
این خبر از ارسال ۳۰۰۰ نیروی پیش قراول آمریکایی به عربستان، بشزط قبول پرداخت کلیه هزینه‌های آن توسط عربستان،سخن میگفت. آما انچه در آن پنهان بود، نگرش جدید و ورود محصول تازه ی به بازاری جهانی بود تحت نام “جنگ – دفاع. این دیدگاه دیگر جنگها و دفاع را از “منافع ملی” جدا کرده و آنرا بصورت یک “کمددیتی” (2)- commodity- برای «خرید و فروش» در آورده است.
تقریبا در یک زمان، دولت ترامپ اعلام میکند که از جنگهای بی پایان خاورمیانه خسته شده و بر طبق وعدهای انتخاباتیش، نیروهای مستقر در کردستان سوریه را به خانه باز میگرداند. از سوی دیگر 3000 نیرو نظامی را راهی عربستان میکند! دو تصمیم متفاوت برای دو هدف مجزا اما با یک سیاست جدید!
تاریخ نشان داده که دولتها بر اساس منافع خود، چه “ملی” یا طبقاتی وارد جنگ یا دفاع از کشوری یا نیروهای دیگری نیز می شوند. دولتها تحت نام منافع ملی یا اصول انسانی یا حتی حفظ صلح جهانی اعلام جنگ با یکدیگر داده اند.
هیچ دولتی تا کنون بصورت رسمی اعلام نکرده بود که؛ «شما هزینه دفاع را بپردازید، تا من از شما دفاع کنم»! این بدین معنی نیست که دولتهای قدرتمند، همیشه هزینه جنگها را از جیب ملتهای خود پرداخت کرده اند یا از طرف مقابل و همپیمایِ خود نگرفته باشند.
همیشه دولتها با تکه به “اخلاقیات” (3)، با توجیه به “این دلیل” یا “آن دلیل” سیاست جنگیدن یا دفاع کردن را پیش میبردند. “حیثیت”، غرور ملی و یا سر بلندی کشور، توجیهات متداولی بود برای جنگیدن یا دفاع کردن، این توجیهات میتوانست فقط برای جیب طبقه و یا تحمیل شرایطی بر کشور دیگری نیز بوده باشد. اما برای «جنگیدن یا دفاع کردن» بر چسب “اخلاقیات- Ethic” بر روی آنها یک امر ضروری می بود.
ترامپ با اعلام “دفاع” از عربستان یا “جنگ” برای عربستان به شرط پرداخت هزینه آن، این ضرورت توجیه “اخلاقی” را از بین برد. خارج شدن این توجیهات “اخلاقی” از « جنگیدن یا دفاع کردن»، نشاندهنده ورود کمددیتی یا محصول جدیدی به “بازار” جهانی برای «خرید و فروش» است.
با درک این پدیده جدید،کمددیدتی « جنگیدن یا دفاع کردن»، است که میتواند تناقض ظاهری بین دو سیاست نظامی دولت ترامپ را رمز گشای کند. برای ترامپ، “شرافت”، ، “تعهد”، “حثیت” و نظیر اینها مطالبی صوری است. آنچه به عنوان یک پدیده “واقعی” می تواند معیار تعیین کننده در تبیین سیاست ها باشد، قابل به خرید و فروش بودن آنها است.
ترامپ مظهر ارزشهای پست مدرن سرمایه داری است که “اخلاقیات” را بی هیچ تعارفی به کناری گذاشته است.
خروج از شمال سوریه و فرستادن نیرو ی نظامی به عربستان نه ربطی به وعده های انتخاباتی و نه خسته شدن وی از جنگهای بی پایان خاورمیانه دارد.
همه اینها تصمیماتی هستند بر اساس سیاسیت کمددتی سازی جنگ و دفاع با اتکاء به ایدئولوژی بازار-محور، بدون در نظر گرفتن ارزشهای انسانی.
تا قبل از این رویدادها، بیشتر صلح دوستان در جهان با ارسال نیروهای نظامی ِقدرتهای جهانی به نقاط مختلف جهان مخالفت می کردند. این مخالفتها در بیشتر موارد متوجه امریکایان بود اما اینبار صلح دوستان جهان با خروج نیروهای نظامی آمریکا از شمال سوریه مخالفند!
مخالفت فوق، تناقض گوئی صلح دوستان و طرفداران حقوق انسانی جهان نیست، بلکه مخالفت آنان همچنان بر اساس برقرای صلح و گسترده کردن حقوق انسانی در سطح جهان است. ولی اینبار معیار ارزشها و اینکه چه چیزی “ارزش” است تغییر کرده است و نه ضرورت ارزش دادن به تصمیم یا عملکردهای قابل مشاهده.
در تفکر ترامپیست، “اخلاقیات” معیار ارزشها نیستند، بلکه قابلیت «خرید و فروش» یا تبدیل به محصولی برای «خرید و فروش» شدن دارند.
سیاست ترامپ در خارج کردن نیروهای آمریکا از شمال سوریه و ارسال پیش قراولان نیروی نظامی آمریکا به عربستان نه تنها تناقضی ندارد، بلکه آشکار کننده انسجام فکری ایدئولوژی بازار-محورِِ وی است.
کمددیتی سازی یا تهیه محصولی جدید بنام «دفاع برای عرضه در بازار» جهت «خرید و فروش» است که موجب گرفتن این دو تصمیم متفاوت و به ظاهر متناقض شده است.
برای صلح و حقوق انسانی در جهان می باید در مقابل این پدیده جدید ایستاد.
با مهر
اکبر کریمیان
20 مهر 1398
1- Reuters (https://reut.rs/33ne2ko)-U.S. says deploying more forces to Saudi Arabia to counter Iran threat
2- کمددیتی را در اینجا به معنی “چیزی” یا محصولی که میتوان در “بازار” خرید و فروش کرد، اورده ام. البته در جامعه شناسی و اقتصاد معانی و تفسیرهای بسیاری از این کلمه داده اند.
3- به معنی خصلت و منش که هم معنی با کلمه لاتین Ethic آورده ام.
